Mężczyźni: słabsza płeć w kontekście zdrowia.

W świetle badań naukowych, mężczyźni często uznawani są za “słabszą płeć” pod względem zdrowotnym. Badania wykazują, że mężczyźni są bardziej narażeni na różne problemy zdrowotne, takie jak choroby krążeniowe, nowotwory, a także częściej ulegają wypadkom, a w efekcie krócej żyją. Tych zjawisk nie da się wytłumaczyć wyłącznie gorszym stylem życia, pociągiem do ryzyka czy używek. Są też czynniki biologiczne, które płeć kiedyś zwaną „słabą”, czyli kobiety, czyni silniejszą.

Hormony i zdrowie:

Istotne biologiczne różnice między płciami dotyczą na przykład hormonów. Estrogeny mają ochronny wpływ na funkcjonowanie kobiecego organizmu. To dlatego po menopauzie, kiedy zmniejsza się istotnie ich wydzielanie, kobiety zaczynają chorować m.in. na choroby krążenia. A jak jest z testosteronem, który króluje w organizmie męskim? Naukowcy z University od Southern California zauważyli w badaniach na szczurach, że testosteron może sprawiać, iż męskie nerki są bardziej podatne na choroby i uszkodzenia. O różnicach w odporności tych narządów między płciami wiadomo było już wcześniej, a eksperymenty na szczurach pokazały przyczynę. Badacze odkryli tysiąc genów, które wpływają na nieco inny rozwój nerek u samic i samców tych zwierząt, a kluczowe znaczenie dla aktywności wspomnianych genów ma właśnie męski hormon płciowy.

Mężczyzna zagrożony:

Bo, choć na kobiety czasami mówi się „słabsza płeć”, to nie do końca trafne określenie. Po pierwsze, kobiety żyją wyraźnie dłużej. W Polsce mężczyźni dożywają średnio, niecałych 72 lat, a kobiety – prawie 80 lat. Zwykle mężczyźni są bardziej trapieni przez różne schorzenia i zapadają na nie szybciej. Na przykład, u amerykańskich mężczyzn, aż pięć razy częściej niż u amerykańskich kobiet powstają tętniaki aorty, dna moczanowa rozwija się cztery razy częściej, kamienie nerkowe – trzy razy częściej

Krótko mówiąc, wygląda na to, że mężczyźni to słabsza płeć jeśli chodzi o zdrowie. Eksperci zwracają uwagę na różne, możliwe przyczyny – stres zawodowy, mniej rozwinięte życie społeczne i dostęp do wsparcia, większą skłonność do ryzykownych zachowań i agresji, gorszą dietę, rzadsze wizyty u lekarza, częstsze palenie tytoniu i sięganie po alkohol oraz narkotyki.

Narkotyki zabijają mężczyzn częściej niż kobiety:

Na przykład według badania zorganizowanego przez amerykański National Institute on Drug Abuse, w latach 2020-2021, w USA od 2 do 3 razy więcej mężczyzn niż kobiet zmarło z powodu przedawkowania opioidów takich jak fentanyl czy heroina oraz psychostymulantów – np. metamfetaminy i kokainy. Choć wiadomo od długiego czasu, że mężczyźni częściej sięgają po takie substancje, to nie tłumaczy tak dużej różnicy w zgonach z przyczyn substancji psychoaktywnych – twierdzą naukowcy.

Geny, cholesterol, hormony:

Różnice biologiczne to jeden z ważniejszych czynników większej częstości różnych kłopotów ze zdrowiem. Oprócz hormonów specjaliści wymieniają nieco inny metabolizm oraz czynniki genetyczne. Na przykład kobiety mają dwa chromosomy X, a mężczyźni jeden chromosom X i jeden Y, który ma wielkość równą zaledwie 1/3 chromosomu X. Jeśli u kobiety jakaś choroba wynika z wadliwego genu mieszczącego się w chromosomie X, to często wada ta może być skompensowana przez gen obecny na drugim chromosomie tego rodzaju. U mężczyzn występuje więc większe prawdopodobieństwo, że tej kompensacji zabraknie. To dlatego płody i noworodki męskie mają wyższe ryzyko uwarunkowanych genetycznie chorób.

Więcej nowotworów:

Jednym z rodzajów chorób, które bardziej trapią męską część społeczeństwa, są także nowotwory. Według badania opublikowanego w ubiegłym roku, na łamach periodyku „Cancer”, znaczenie mają w dużej mierze czynniki biologiczne, a nie tylko te związane z nawykami i zachowaniem. Badacze przeanalizowali dane a temat ponad 170 tys. mężczyzn, ponad 120 tys. kobiet, w wieku 50-71 lat i 21 różnych lokalizacji rozwoju nowotworów. Uwzględnili przy tym różnorodne czynniki, w tym środowiskowe i behawioralne. U mężczyzn rzadziej rozwijał się tylko rak tarczycy i pęcherzyka żółciowego.

Covid także rozróżniał płeć:

Także w czasie pandemii COVID-19, mężczyźni częściej zapadali na ciężką postać choroby. Jak odkryli niedawno eksperci z Uniwersytetu Osakijskiego, znaczenie mają w tym względzie m.in. komórki odpornościowe – limfocyty T, których działanie dosyć silnie zależy właśnie od płci. U mężczyzn pewien typ tych komórek odpowiedzialny za regulację wytwarzania przeciwciał (komórki Treg) ginął szybciej, niż u kobiet.

Jakie zatem wysnuwać wnioski z powyższych faktów i hipotez?

W najlepiej pojętym interesie panowie powinni przykładać większą wagę do zdrowego stylu życia. Na pewno nie zaszkodzi, a może przezwyciężyć niekorzystne predyspozycje.

Dodatkowe linki:

1. Harvard Medical School – opracowanie na temat różnic w zdrowie kobiet i mężczyzn: Artykuł omawiający różnice w zdrowiu między kobietami a mężczyznami, z perspektywy renomowanej instytucji medycznej.
2. Doniesienie na temat przyczyn w zdrowiu nerek: Informacje na temat badań dotyczących wpływu testosteronu na zdrowie nerek u mężczyzn.
3. Doniesienie na temat śmiertelności z powodu przedawkowania narkotyków: Raport dotyczący wyższej śmiertelności mężczyzn z powodu przedawkowania narkotyków.
4. Doniesienie na temat różnic w zachorowaniach na nowotwory: Analiza danych dotyczących różnic w częstości występowania nowotworów między płciami.
5. Doniesienie na temat różnic w przebiegu Covid-19: Badanie wyjaśniające różnice w przebiegu COVID-19 między płciami.

Wnioski: Te odkrycia rzucają światło na potrzebę większej świadomości zdrowotnej wśród mężczyzn i konieczności dbania o zdrowy styl życia. Rozumienie biologicznych i behawioralnych czynników wpływających na zdrowie może być kluczowe dla opracowania skutecznych metod profilaktyki i leczenia. W najlepiej pojętym interesie panowie powinni przykładać większą wagę do zdrowego stylu życia, co może przezwyciężyć niekorzystne predyspozycje.

Źródło informacji: PAP MediaRoom

Źródło informacji: Serwis Zdrowie